Κυτταρίτιδα

Η «κυτταρίτιδα» είναι ένα πρόβλημα αισθητικό και όχι ιατρικό. Ως εκ τούτου δεν περιγράφεται στα ιατρικά βιβλία ως παθολογικό πρόβλημα. Στην ιατρική με τον όρο κυτταρίτιδα περιγράφεται μια έντονη φλεγμονή του δέρματος και της υποδερμίδας (λιπώδης ιστός), κάτι τελείως διαφορετικό απ’αυτό που έχουμε στο νου μας στην καθημερινή πράξη όταν μιλάμε για κυτταρίτιδα. Την «κυτταρίτιδα», όπως την εννοούμε στην καθομιλουμένη, την αντιλαμβανόμαστε τόσο με την παρατήρηση όσο και με την ψηλάφηση. Υπάρχει μία αύξηση της πτύχωσης του δέρματος, το οποίο αποκτά διαφορετική σύσταση, χάνει τη λεία του όψη και θυμίζει «φλοιό πορτοκαλιού». Συχνά η κυτταρίτιδα συνοδεύεται από χαλάρωση με αποτέλεσμα η όψη του δέρματος να δείχνει «κυματοειδής» ή να έχει εντυπώματα στην επιφάνεια του.

Παρόλο που η κυτταρίτιδα είναι πολύ συχνότερη στις γυναίκες, εμφανίζεται ενίοτε και στους άνδρες. Yπολογίζεται ότι το 50% των γυναικών, ηλικίας άνω των 50, παρουσιάζουν σε κάποιο βαθμό κυτταρίτιδα. Στις γυναίκες εντοπίζεται, συνήθως, στην έξω επιφάνεια των μηρών, όπου συνυπάρχει με τα «ψωμάκια», στην έσω επιφάνεια των γονάτων, στους γλουτούς, στην κοιλιακή χώρα, στις γάμπες, στους αστραγάλους και στην υπομασχαλιαία περιοχή. Μπορεί να εμφανίζεται και σε πολύ λεπτές γυναίκες. Στους άνδρες κυτταρίτιδα εμφανίζεται κυρίως στην κοιλιακή χώρα, στον αυχένα, στην περιοχή των μπράτσων και στην έσω επιφάνεια των μηρών.

Αλλοιώσεις σε μικροσκοπικό επίπεδο
Όσον αφορά το μικροσκοπικό επίπεδο, υπάρχουν αλλοιώσεις στην υποδερμίδα. Ο λιπώδης ιστός αποτελείται από τμήματα που ονομάζονται λόβια και σχηματίζονται από λιποκύτταρα ικανά να εναποθηκεύουν λίπος. Τα λόβια διαχωρίζονται μεταξύ τους από διαφραγμάτια συνδετικού ιστού που είναι πλούσιος σε αγγείωση. Σε βιολογικό επίπεδο το λιποκύτταρο έχει ορμονικούς υποδοχείς που αντιδρούν σε ερεθίσματα λιπόλυσης (απελευθέρωσης λιπών) ή σε ερεθίσματα λιπογένεσης (αποθήκευση λιπών). Οι κυρίως λιπολυτικές ορμόνες είναι οι ορμόνες του θυρεοειδούς, οι κατεχολαμίνες, το γλουκαγόνο και η αυξητική ορμόνη. Οι ορμόνες της λιπογένεσης είναι η ινσουλίνη και τα οιστρογόνα. Στην περίπτωση της κυτταρίτιδας υπάρχει επιβράδυνση της μικροκυκλοφορίας του αίματος και της λέμφου, με συνέπεια τη δημιουργία (λιπο) λεμφοιδήματος και ίνωσης (σκλήρυνση) διαφραγματίων που διαχωρίζουν τα λόβια του λίπους, με αποτέλεσμα την ανισότιμη κατανομή του λίπους που κλινικά έχει τη γνωστή όψη της κυτταρίτιδας. Επιπλέον, στην περίπτωση αύξησης του βάρους του σώματος, η εναπόθεση λίπους γίνεται μέσω αύξησης του μεγέθους των λιποκυττάρων και όχι του αριθμού τους, πράγμα που επιτείνει την ανομοιόμορφη κατανομή του. Η λιπογένεση και η λιπόλυση είναι φυσικές διεργασίες που συμβαίνουν στον οργανισμό, πράγμα που σημαίνει ότι οι λιπολυτικές ορμόνες δεν μπορούν να δοθούν θεραπευτικά.

Προδιαθεσικοί παράγοντες
Παρόλο που υπάρχουν πολλαπλοί προδιαθεσικοί παράγοντες, η πραγματική αιτιολογία της κυτταρίτιδας μας διαφεύγει.
Οι ορμονικοί παράγοντες στη γυναίκα –σε περιόδους όπως η εφηβεία, η εγκυμοσύνη, η λοχεία και η εμμηνόπαυση– είναι πολύ σημαντικοί στην εμφάνιση ή στην επιδείνωση της κυτταρίτιδας. Ακόμα και τα αντισυλληπτικά μπορεί ορισμένες φορές να προδιαθέσουν στην επιδείνωση της κυτταρίτιδας. Υπάρχει, επίσης, γενετική (οικογενειακή) προδιάθεση για κυτταρίτιδα, αλλά και μέσα σε μία οικογένεια η κυτταρίτιδα μπορεί να αντανακλά τις κακές διατροφικές συνήθειες ή την έλλειψη άσκησης. Η διατροφή παρόλο που παίζει κάποιο ρόλο, δεν αποτελεί το κλειδί του προβλήματος.
Η πρώιμη εμφάνιση παχυσαρκίας στο παιδί, καθώς και μία διατροφή πλούσια σε υδατάνθρακες, με ακανόνιστα γεύματα και με «μασούλημα» μεταξύ των γευμάτων συνηγορούν στην εμφάνιση κυτταρίτιδας. Πάντως η απώλεια βάρους δεν συνεπάγεται διόρθωση της κυτταρίτιδας.

'Αλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο είναι οι κιρσοί των κάτω άκρων και γενικότερα η φλεβική ανεπάρκεια που συχνά σχετίζεται με λεμφική στάση και τα οιδήματα των κάτω άκρων. Παράγοντες που επιδεινώνουν τη φλεβική στάση είναι η καθιστική ζωή, τα πολύ στενά ρούχα, τα ψηλοτάκουνα παπούτσια, η κακή στάση του σώματος. Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, άλλοι παράγοντες είναι η δυσκοιλιότητα, η κατανάλωση αλκοόλ και καφέ και το κάπνισμα.