Σάββατο 4 Μαΐου 2013

Αντιγήρανση

Το δέρμα είναι ένα από τα πιο σύνθετα όργανα στο σώμα. Όχι μόνο είναι το μεγαλύτερο όργανο, που αντιστοιχεί περίπου στο 16% του βάρους του σώματος, αλλά είναι επίσης και η προστατευτική μας πανοπλία.
Το ανθρώπινο δέρμα περιλαμβάνει ένα εξωτερικό στρώμα γνωστό ως επιδερμίδα, ένα ενδιάμεσο στρώμα ιστού που ονομάζεται δερμίδα (δέρμα) και κάτω από αυτά είναι το υποδόριο στρώμα που περιλαμβάνει τους σμηγματογόνους και τους ιδρωτοποιούς αδένες, τα αιμοφόρα αγγεία, τα όργανα αίσθησης και τα νεύρα.

Τι συμβαίνει όταν γερνάμε;


Το δέρμα έχει δύο πολύ βασικές ανάγκες για να διατηρείται υγειές: την υγρασία και την πρωτεϊνή που είναι πιο γνωστή ως κολλαγόνο. Το κολλαγόνο είναι η φυσική πρωτεΐνη του δέρματος, αποτελεί περίπου το 75% του δερματικού ιστού του σώματος και αποτελεί μια από τις κύριες δομικές μονάδες της επιδερμίδας .
Καθώς γερνάμε, η φυσική κυπαρική δραστηριότητα της επιδερμίδας επιβραδύνεται βαθμιαία και το δέρμα χάνει τη δυνατότητα να διατηρεί την πολύτιμη υγρασία  με συνέπεια την απώλεια της στιλπνότητας και της φωτεινότητας.  Παράλληλα, όσο γερνάμε, το φυσικό κολλαγόνο του σώματος ελαττώνεται, αναγκάζοντας το δέρμα να χάσει την ελαστικότητα του και να αρχίσει να εμφανίζει λεπτές γραμμές, ρυτίδες και άλλα σημάδια γήρανσης (πχ. Λεκέδες) και γι' αυτό ακριβώς η παραγωγή κολλαγόνου είναι σημαντική (τα επίπεδα κολλαγόνου ελαττώνονται με φυσικό τρόπο περίπου κατά 1,5% ετησίως από την ηλικία των 25 χρονών) 

Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην γήρανση του δέρματος:

  • Ο χρόνος
  • Η έκθεση στον ήλιο
  • Η ρύπανση και ο τρόπος ζωής μας
  • Η αμέλεια της φροντίδας (μη πρόληψη)

Πώς μπορούμε να αντιμετω­πίσουμε την πρόωρη γήρανση;

Ο καθημερινός καθαρισμός και τόνωση, καθώς επίσης η ισορροπημένη, θρεπτική διατροφή, η σωστή ενυδάτωση, η επαρκής άσκηση και ο ύπνος είναι σημαντικά στοιχεία για την διατήρηση της υγείας της επιδερμίδας
Αν παράλληλα βοηθήσουμε το δέρμα να αντικαταστήσει το χαμένο κολλαγόνο, μπορούμε να βοηθήσουμε στην βελτίωση της ελαστικότητας της επιδερμίδας και με φυσικό τρόπο στην μείωση της εμφάνισης των λεπτών γραμμών και των ρυτίδων. Τα μάτια, το στόμα, ο λαιμός, το ντεκολτέ ή το στήθος είναι πιο ευπαθή στη γήρανση της επιδερμίδας και συχνά τα αγνοούμε στην καθημερινή περιποίηση της επιδερμίδας.


Τοπικές θεραπείες αναζωογόνησης του 
δέρματος

Τρετινοΐνη
Η τρετινοΐνη είναι ένας βιολογικά ενεργός μεταβολίτης της βιταμίνης Α που έχει πολλαπλά οφέλη για το δέρμα. Λειτουργεί ενεργοποιώντας τους ρετινοϊκούς υποδοχείς των δερματικών κυττάρων. Αυτοί επηρεάζουν πολλαπλές ενδοκυτταρικές διεργασίες συμπεριλαμβανομένων της κυτταρικής ανάπτυξης και διαφοροποίησης, της σύνθεσης των πρωτεϊνών (π.χ. κολλαγόνο, ελαστίνη), την παραγωγή σμήγματος. Επιπλέον, η τρετινοΐνη αναστέλλει έμμεσα την παραγωγή μεταλλοπρωτεϊνασών (MMP), των ενζύμων που διασπούν το κολλαγόνο και την ελαστίνη. Συνολικά, τα βιοχημικά αποτελέσματα της τρετινοΐνης είναι πολυάριθμα και μόνο μερικά έχουν διερευνηθεί. Η τοπική εφαρμογή τρετινοίνης και των αναλόγων της (ρετινοειδή) έχει κλινικά αποδεδειγμένα αντιγηραντική δράση. Οι έρευνες απέδειξαν ότι η τοπική εφαρμογή τρετινοΐνης μειώνει τις λεπτές ρυτίδες και την τραχύτητα του δέρματος, αυξάνει το πάχος της επιδερμίδας και την εναπόθεση του κολλαγόνου. Οι παρενέργειες δεν είναι σπάνιες και περιλαμβάνουν τον ερεθισμό του δέρματος, την ξηρότητα, τη απολέπιση και την ευαισθησία στην ηλιακή ακτινοβολία.

Άλφα-υδροδυοξέα (ΑΗΑ)
Τα ΑΗΑ αποτελούν τη βάση πολλών σειρών προϊόντων φροντίδας του δέρματος. Έχουν κατά καιρούς  παρουσιαστεί ως μια νέα θεραπεία, αλλά στην πραγματικότητα η καλλυντική χρήση τους έχει ξεκινήσει πριν από αρκετές δεκαετίες. Τα ΑΗΑ είναι μια ομάδα  οργανικών οξέων που βρίσκονται σε φυσικές πηγές ή συντίθενται στο εργαστήριο. Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους χρησιμοποιούνται τα ΑΗΑ. Σε υψηλές συγκεντρώσεις χρησιμοποιούνται μόνο από τους δερματολόγους για χημική απολέπιση συμβάλλοντας αποτελεσματικά στην εξάλειψη των σημαδιών της γήρανσης και της φωτογήρανσης. Στις μέρες μας, η πιο συνηθισμένη χρήση των ΑΗΑ είναι σε προϊόντα καθημερινής περιποίησης του δέρματος. Τα περισσότερα από αυτά έχουν πολύ χαμηλή συγκέντρωση οξέων, 5-15%. Τα αποτελέσματά τους είναι λιγότερο εμφανή. Σε συγκέντρωση μικρότερη του 8% τα οξέα φαίνεται να μην έχουν κανένα όφελος. Οι συγκεντρώσεις 8-15% βελτιώνουν ελάχιστα τις ρυτίδες. Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις, μέχρι 40%, είναι περισσότερο αποτελεσματικές αλλά μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμό, γι’ αυτό και πρέπει να εφαρμόζονται μόνο από έμπειρους αισθητικούς, γνώστες της δράσης τους.

Οιστρογόνα
Συχνά παρατηρείται ότι μετά την εμμηνόπαυση οι γυναίκες αρχίζουν να γερνούν γρηγορότερα. Οι ρυτίδες εξαπλώνονται γρήγορα, το δέρμα χάνει  την ελαστικότητα και την απαλότητά του. Σε μεγάλο βαθμό αυτό φαίνεται να προκύπτει λόγω της μείωσης των επιπέδων των οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση. Από όλες τις ορμόνες που μειώνονται με την ηλικία, τα οιστρογόνα έχουν την πιο δραματική επίδραση στο δέρμα. Τα οιστρογόνα είναι γνωστό ότι προστατεύουν τις γυναίκες από τις καρδιακές παθήσεις, και τώρα φαίνεται  επίσης να επιβραδύνουν τη γήρανση του δέρματος. Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που υπόκεινται σε θεραπεία υποκατάστασης οιστρογόνων εμφανίζουν λιγότερες ρυτίδες και έχουν καλύτερη υφή του δέρματος και ελαστικότητα από εκείνες που δε λαμβάνουν οιστρογόνα. Οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση μπορούν όμως να επωφεληθούν από τη χρήση τοπικών σκευασμάτων που περιέχουν οιστρογόνα. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της χρήσης τέτοιων κρεμών είναι θετικά, καθώς παρατηρείται μείωση του βάθους των ρυτίδων, αύξηση της υγρασίας του δέρματος και της σύνθεσης κολλαγόνου. Ωστόσο, περεταίρω μελέτες απαιτούνται προκειμένου να προσδιοριστεί η ακριβής συγκέντρωση οιστρογόνων σε τοπικά σκευάσματα προκειμένου αυτά να είναι αποτελεσματικά.

Βιταμίνη C
Η βιταμίνη C είναι μία από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενες ουσίες για τη φροντίδας του δέρματος. Δυνητικά, η βιταμίνη C μπορεί να ωφελήσει το δέρμα με δύο σημαντικούς τρόπους. Πρώτον, είναι απαραίτητη για τη σύνθεση του κολλαγόνου. Δεύτερον, η βιταμίνη C είναι ένα αντιοξειδωτικό και μπορεί να βοηθήσει στο να μειωθεί η δερματική βλάβη που προκαλείται από τις ελεύθερες ρίζες. Έτσι, η χρήση της βιταμίνης C είναι δυνατόν να μειώσει τις ρυτίδες και να βελτιώσει την υφή του δέρματος Ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η βιταμίνη C είναι σχετικά ασταθής. Παρουσία αέρα ή άλλων οξειδωτsar.gifικών παραγόντων, η βιταμίνη C εύκολα οξειδώνεται. Η οξειδωμένη βιταμίνη C δεν είναι μόνο ανίκανη να ενισχύσει τη σύνθεση κολλαγόνου ή να απομακρύνει τις ελεύθερες ρίζες, αλλά μπορεί να συμβάλλει στο σχηματισμό ελευθέρων ριζών που προκαλούν ζημιά σε ζωτικά μόρια όπως οι πρωτεΐνες και το DNA. Επιπρόσθετα, μόνο προϊόντα με υψηλές συγκεντρώσεις σε βιταμίνη C (10% ή περισσότερο) μπορεί να είναι αποτελεσματικά όταν εφαρμοστούν τοπικά. Τέλος, η από του στόματος λήψη μεγάλων ποσοτήτων βιταμίνης C (ή των παραγώγων της) είναι πολύ χρήσιμη για τη μείωση των ρυτίδων, επειδή δεν μπορεί να υπάρχουν αρκετά υψηλή συγκέντρωση της βιταμίνης C στο δέρμα ώστε να αυξηθεί η παραγωγή του κολλαγόνου.

Παράγωγα της Βιταμίνης C
Η αποτελεσματικότητα της βιταμίνης C  συνοδεύεται από ένα μεγάλο ποσοστό αξιόπιστων επιστημονικών στοιχείων. Ωστόσο η χρήση της παρουσιάζει τα μειονεκτήματα που προαναφέρθηκαν. Έτσι, οι επιστήμονες προσανατολίζονται στη χρήση παραγώγων της με εξίσου καλά αποτελέσματα και χωρίς μειονεκτήματα.

Παλμιτικό ασκορβίλιο
Το παλμιτικό ασκορβύλιο είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο λιποδιαλυτό παράγωγο της βιταμίνης C για τη φροντίδα του δέρματος. Είναι μη ερεθιστικό και πιο σταθερό από τη βιταμίνη C. Επιπλέον, το παλμιτικό ασκορβύλιο είναι ένα λιποδιαλυτό αντιοξειδωτικό και είναι τουλάχιστον εξίσου αποτελεσματικό με τη βιταμίνη Ε στην προστασία του δέρματος από την υπεροξείδωση των λιπιδίων. Δυστυχώς όμως, φαίνεται ότι οι συγκεντρώσεις  παλμιτικού ασκορβυλίου  που μπορούν να χρησιμοποιηθούν δεν ενισχύουν τη σύνθεση κολλαγόνου όσο βιταμίνη C.

Μαγνησιο-φωσφορικό ασκορβίλιο
Το μαγνησιο-φωσφορικό ασκορβίλιο είναι ένα υδατοδιαλυτό παράγωγο της βιταμίνης C, μη ερεθιστικό  και πιο σταθερό από αυτή. Το πιο σημαντικό είναι ότι φαίνεται να έχει τις ίδιες δυνατότητες όπως η βιταμίνη C για την ενίσχυση του δέρματος και τη σύνθεση του κολλαγόνου και μάλιστα σε σημαντικά χαμηλότερες συγκεντρώσεις. Συνολικά, το μαγνησιο-φωσφορικό ασκορβίλιο φαίνεται να είναι καλύτερη επιλογή από τη βιταμίνη C για τα άτομα με ευαίσθητο δέρμα και για όσους επιθυμούν να αποφύγουν οποιαδήποτε συνακόλουθη απολέπιση.

Άνυδρη βιταμίνη C
Μία προσέγγιση για τη βελτίωση της σταθερότητας βιταμίνη C και τη μείωση του ερεθισμού του δέρματος είναι να χρησιμοποιεί άνυδρο μέσο, όπως για παράδειγμα μια τοπική κρέμα βάσης που δεν περιέχει νερό. Δεδομένου ότι το νερό δρα ως καταλύτης της οξείδωσης  της βιταμίνης C, το άνυδρο περιβάλλον μειώνει το ρυθμό υποβάθμισης της βιταμίνης C. Η άνυδρη βιταμίνη C είναι πιο σταθερή όχι μόνο κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης, αλλά και μετά την εφαρμογή της στο δέρμα. Επιπλέον, η άνυδρη βιταμίνης C τείνει να είναι λιγότερο ερεθιστική από το κανονικό ασκορβικό οξύ, διότι ο ερεθισμός προκαλείται κυρίως από ιόντα υδρογόνου που παράγονται καθώς το οξύ διαχωρίζεται από το νερό. Επιπρόσθετα, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι πολύ λεπτή, μικροκρυσταλλική βιταμίνη C σε άνυδρο μέσο μπορεί να τονώσει την σύνθεση  και των δύο  τύπων κολλαγόνου (τύπου Ι και τύπου ΙΙΙ).

Άνυδρο σύμπλεγμα βιταμίνης C
Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι ο συνδυασμός υδατοδιαλυτών και λιποδιαλυτών μορφών της βιταμίνης C μπορεί να παρέχει συνεργιστικά οφέλη στο δέρμα μέσω ευρύτερης αντιοξειδωτικής προστασίας και καλύτερης διείσδυσης. Ωστόσο, ο συνδυασμός υψηλών συγκεντρώσεων υδατοδιαλυτών και λιποδιαλυτών συστατικών είναι συχνά τεχνικά δύσκολος με βάση τα χαρακτηριστικά των προϊόντων φροντίδας του δέρματος. Ευτυχώς, στην περίπτωση της βιταμίνης C, ορισμένα άνυδρα μέσα επιτρέπουν το συνδυασμό υψηλής δραστικότητας βιταμίνης C με τα λιποδιαλυτά παράγωγά της, παρέχοντας παράλληλα την πρόσθετη σταθερότητα μιας άνυδρης βάσης.Προσωρινά, δεν υπάρχουν στο εμπόριο προϊόντα που να διαθέτουν σύμπλεγμα άνυδρης και ένυδρης βιταμίνης C.

Βιταμίνη C + E + φερουλικό οξύ
Η βιταμίνη C είναι από τις ελάχιστες ουσίες που μπορούν να εφαρμοστούν τοπικά και να είναι αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση των ρυτίδων και των λεπτών γραμμών. Καθώς όμως είναι αρκετά ασταθής γίνονται προσπάθειες σταθεροποίησής της σε υδατικό διάλυμα. Ένας από τους συνδυασμούς που εξετάζεται είναι αυτός που συνδυάζει τις βιταμίνες C και Ε με το φερουλικό οξύ. Η βιταμίνη Ε είναι ένα λιποδιαλυτό αντιοξειδωτικό. Στα ζώντα συστήματα, οι βιταμίνες C και Ε μπορούν να αναγεννούν η μια την άλλη με αποτέλεσμα να ενισχύουν η μία την αντιοξειδωτική δράση της άλλης. Ενώ η ικανότητα της βιταμίνης Ε να προστατεύει τη βιταμίνη C από την οξείδωση σε υδατικό διάλυμα είναι σχετικά μικρή, η βιταμίνη Ε ενισχύει την αντιοξειδωτική δράση της βιταμίνης C, όταν συν-εφαρμόζονται στο δέρμα. Επομένως, ακόμη και αν ένα μέρος της βιταμίνης C σε ένα προϊόν έχει οξειδωθεί, το υπόλοιπο λειτουργεί καλύτερα με την παρουσία της βιταμίνης Ε. Οι μελέτες δείχνουν ότι ο συνδυασμός των βιταμινών C και Ε παρέχει καλύτερη προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία και τις βλάβες που αυτή προκαλεί απ’ ότι καθεμιά βιταμίνη μόνη της είτε από μόνη της βιταμίνης. Από την άλλη πλευρά, η βιταμίνη Ε φαίνεται να έχει μικρή επίδραση στην ικανότητα της βιταμίνης C να διεγείρει τη σύνθεση του κολλαγόνου. Το φερουλικό οξύ είναι μια φαινολική ένωση που βρίσκεται κυρίως στα κυτταρικά τοιχώματα των φυτών. Είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό και μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη του στο δέρμα, ακόμα και όταν χρησιμοποιείται μόνο του. Ωστόσο, οι μέχρι τώρα μελέτες για το φερουλικό οξύ επικεντρώνονται στην ικανότητά του να ενισχύει τις επιδράσεις των βιταμινών C και E. Προκαταρκτικές έρευνες δείχνουν ότι φερουλικό οξύ μπορεί να βελτιώσει τη σταθερότητα της βιταμίνης C σε υδατικό διάλυμα. Επίσης, η προσθήκη του στο συνδυασμό των βιταμινών C και Ε φαίνεται να αυξάνει, και πιο συγκεκριμένα να διπλασιάζει σχεδόν, την προστασία έναντι της υπεριώδους ακτινοβολίας. Το αν το φερουλικό οξύ ενισχύει την ικανότητα της βιταμίνης C να αυξάνει τη σύνθεση κολλαγόνου δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο. Χρειάζονται περαιτέρω έρευνες προκειμένου να διαπιστωθούν τα ακριβή αποτέλεσμα του παραπάνω συνδυασμού, καθώς και οι ακριβείς συγκεντρώσεις των συστατικών ούτως ώστε το τελικό προϊόν να είναι αφενός μεν σταθερό και αφετέρου μη ερεθιστικό για το δέρμα.

Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η καταπολέμηση των ρυτίδων και γενικότερα των δερματικών βλαβών που οφείλονται στη γήρανση είναι ένα θέμα που πάντα ενδιέφερε και συνεχίζει να ενδιαφέρει ιδιαίτερα τις γυναίκες. Οι μελέτες και οι έρευνες που πραγματοποιούνται σε διεθνές επίπεδο αποκαλύπτουν συνεχώς «μυστικά» συστατικά που μπορούν να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην αντιγήρανση. Παρά όμως τα ικανοποιητικά αποτελέσματα που προκύπτουν από τη χρήση τοπικών σκευασμάτων, οι επιστήμονες συνεχίζουν να τονίζουν το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η σωστή και ισορροπημένη διατροφή στην υγιή και νεανική εμφάνιση του δέρματος.

Δεν υπάρχουν σχόλια: